Probiotyki to dobroczynne bakterie, żyjące w naszym układzie pokarmowym. Zazwyczaj przypominamy sobie o nich podczas antybiotykoterapii lub w przypadku problemów z jelitami. Okazuje się, że probiotyki mają dużo więcej zalet i korzyści, a ich źródłem nie są jedynie preparaty apteczne. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?
Co to są probiotyki i w jakim celu się je stosuje?
Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą człowiekowi korzyści zdrowotne. Innymi słowy, probiotyki to „dobre” bakterie, które są pomocne dla ludzkiego organizmu w przypadku wielu dolegliwości. Często stosuje się je w leczeniu różnych chorób, takich jak choroby alergiczne, biegunka, zespół jelita drażliwego oraz infekcji – dróg moczowych, jamy ustnej skóry czy układu rozrodczego. Można je znaleźć w sfermentowanej żywności, takiej jak jogurt czy kefir, ale są też dostępne w suplementach diety. Istnieje wiele probiotyków do wyboru, w tym bakterie, drożdże i niektóre rodzaje grzybów. Najważniejsze bakterie probiotyczne to Bifidobacteria, Lactobacilli i Bacteroides.
Jakie działanie ma probiotyk?
Działanie probiotyków nazywane jest również efektem probiotycznym, jest to pozytywny wpływ mikroorganizmów probiotycznych na organizm człowieka. Wśród dodatnich działań probiotyków, wymienić można:
- Poprawę flory jelitowej, która jest niezbędna do prawidłowego trawienia i powstawania witamin i minerałów.
- Produkcję kwasu mlekowego i innych substancji, które zapobiegają rozwojowi niepożądanych bakterii w jelicie.
- Stymulowanie układu odpornościowego w celu zwalczania chorób zakaźnych.
- Zapobieganie lub leczenie alergii i zaburzeń trawienia, takich jak zaparcia i biegunki.
Ponieważ w naszym organizmie stale wzrasta liczba szkodliwych bakterii, ważne jest utrzymanie właściwej równowagi zdrowych mikroorganizmów. Probiotyk spożywany codziennie może pomóc utrzymać „przyjazne” bakterie w organizmie na właściwym poziomie. Efekt działania probiotyku zależy od wybranego rodzaju mikroorganizmów i tego, ile się ich spożywa – czasami jest długotrwały, a innymi razy szybko mija. Probiotyk ma zarówno właściwości lecznicze, jak i zapobiegawcze i łagodzące.
Probiotyki zawarte w jogurcie są w dużej mierze niszczone przez kwas w żołądku i docierają do jelita z osłabionym działaniem. Dlatego dla uzyskania trwałego efektu zaleca się stosowanie suplementów diety. Spożywanie probiotyków pozytywnie wpływa na florę jelitową.
Kiedy warto przyjmować probiotyk?
Probiotyki można przyjmować niemal każdego dnia. Wskazane jest jednak robienie tego w pewnych okresach, np. podczas przeziębienia, antybiotykoterapii czy w przypadku infekcji jelitowej. Również probiotyki są zalecane kobietom w ciąży i dzieciom w celu utrzymania prawidłowej flory jelitowej. Jakie efekty możesz uzyskać, przyjmując prebiotyk?
- Jeśli masz infekcję jelitową, probiotyki mogą pomóc zmniejszyć jej objawy. Dotyczy to również biegunki związanej z podróżowaniem, kiedy probiotyki mogą skrócić czas trwania choroby.
- Jeśli przyjmujesz antybiotyki, probiotyki zapobiegają biegunce związanej z przyjmowaniem leku. Wzmacniają również układ pokarmowy, działając osłonowo.
- W przypadku nietolerancji laktozy, probiotyki pomogą Ci strawić produkty mleczne bez nieprzyjemnych dolegliwości.
- Probiotyki to również dobre rozwiązanie, jeśli cierpisz na częste przeziębienia lub chcesz wzmocnić swój układ odpornościowy.
Co więcej, różne szczepy probiotyków są polecane na poszczególne dolegliwości. Przykładowo, jeżeli poszukujesz informacji, jakie probiotyki na wzdęcia będą najlepsze, odpowiadamy – Bifidobacterium, Steptococcus i Lactobacillus. Jednak to nie jedyna dolegliwość, na którą warto stosować wymienione szczepy. Lactobacillus pomoże również przy zapaleniu jelit. Jakie probiotyki zawierają te mikroorganizmy? Taka informacja jest podana na opakowaniu każdego preparatu.
Probiotyk a profilaktyka – jakie są jego korzyści?
Probiotyki mogą być wykorzystywane również w profilaktyce różnych chorób i dolegliwości. Wykazano, że probiotyki przynoszą wiele korzyści w tej dziedzinie, takich jak:
- Zapobieganie chorobie biegunkowej u niemowląt.
- Zapobieganie biegunce związanej z antybiotykami i zakażeniom jelitowym u dorosłych.
- Zapobieganie wzdęciom oraz gromadzeniu się gazów w przewodzie pokarmowym.
- Zmniejszanie chorób alergicznych i zapalnych, takich jak egzema i astma.
- Zapobieganie zakażeniom dróg moczowych.
Naturalne probiotyki – w jakich produktach je znajdziemy?
Istnieją pewne produkty spożywcze, które są bogate w probiotyki. Za naturalne prebiotyki na jelita uznamy przede wszystkim jogurty, kefiry i mleko fermentowane, a także niektóre rodzaje sera, np. szwajcarski, gouda i brie. Do produktów spożywczych bogatych w te mikroorganizmy zaliczamy także kiszoną kapustę i kimchi. Jednak najczęstszym sposobem spożywania probiotyków jest suplementacja probiotykami. W zależności od marki i rodzaju, suplementy probiotyczne można znaleźć w formie pigułki, proszku lub płynu. Można również znaleźć probiotyki w innych suplementach diety i zdrowia, takich jak prebiotyki, błonnik pokarmowy i proszki białkowe.
Skutki uboczne – kiedy probiotyki szkodzą?
Probiotyki są ogólnie nieszkodliwe i bezpieczne. Można je podawać nawet dzieciom już od szóstego miesiąca życia. W rzadkich przypadkach, np. jeśli stosujemy je w zbyt dużych ilościach, probiotyki mogą powodować skurcze jelit lub biegunkę. Jeśli chcesz stosować probiotyki przez dłuższy czas, np. podczas antybiotykoterapii, powinieneś skonsultować się z lekarzem. Oceni on ryzyko wystąpienia skutków ubocznych i dowie się, czy dane probiotyki można łączyć z antybiotykami.
Dawkowanie leków probiotycznych – co warto wiedzieć?
Wiele osób zastanawia się, czy probiotyki można brać codziennie? Okazuje się, że tak! Jednak przed ich rutynowym przyjmowaniem musisz się upewnić, że Twój stan zdrowia jest w normie. Probiotyk można stosować codziennie, pod warunkiem że nie ma się niektórych rodzajów chorób. Natomiast w kwestii tego, ile razy dziennie można przyjmować probiotyki, odpowiedź jest prosta. Suplementy te można brać raz dziennie. Wystarczy się upewnić, że probiotyk zawiera odpowiednią ilość bakterii. Można to sprawdzić, patrząc na opakowanie lub dołączoną ulotkę, gdzie powinna znaleźć się ilość mikroorganizmów zawartych w produkcie.
Podsumowanie
Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą człowiekowi korzyści zdrowotne. Mogą być pomocne na kilka sposobów, m.in.: poprawiają florę jelitową, wytwarzają kwas mlekowy i inne substancje, które zapobiegają rozwojowi niepożądanych bakterii w jelitach, a także stymulują układ odpornościowy w celu zwalczania chorób zakaźnych. Te mikroorganizmy znajdziemy także w produktach spożywczych, które spożywamy na co dzień, m.in. w nabiale.
Probiotyki warto przyjmować podczas problemów z przewodem pokarmowym oraz osłonowo przy antybiotykoterapii. Jednak, jeżeli stosujemy źle dobrany preparat lub spożywamy go zbyt dużo, może przynieść efekty odwrotne od zamierzonych. Dlatego jego stosowanie należy skonsultować z lekarzem.
